Wybór optymalnej wielkości ekranu w kinie domowym
Gdy decydujemy się na zakup projektora i ekranu projekcyjnego, naszym głównym celem jest uzyskanie dużego, wyraźnego obrazu. O ile ceny telewizorów przyzwoitej jakości są coraz bardziej przyjazne, to jeśli chodzi o ekrany o największych przekątnych (70″–80″) stanowią one zawsze bardzo solidny wydatek. Przy podobnym koszcie jesteśmy w stanie skompletować sprzęt, który pozwoli nam wyświetlać obraz o przekątnej 120, czy nawet 150 cali.
Jak zatem podejść do tematu wielkości ekranu? Czy możemy przesadzić z jego szerokością? Z naszego doświadczenia wynika, że raczej nie. O ile w pierwszej chwili nawet obraz dwumetrowej szerokości (90″ w formacie 16:9) robi na nas imponujące wrażenie, to po pewnym czasie zaczniemy się zastanawiać, dlaczego właściwie nie wybraliśmy większego ekranu, skoro były do tego warunki.
Od czego zacząć?
Znając miejsce umieszczenia ekranu, określmy odległość od widza. Są pewne wzory, które wyznaczają zależność pomiędzy tą odległością a wielkością ekranu. Ja radziłbym jednak skorzystać z kalkulatora, dostępnego pod adresem:
http://www.projectorcentral.com/projection-calculator-pro.cfm
Możemy tu wybrać projektor, który planujemy kupić, lub jeśli jeszcze się nie zdecydowaliśmy – wybrać jakikolwiek, np. popularny, podstawowy projektor DLP do kina domowego Optoma HD27. W pierwszym okienku wybieramy producenta: Optoma, a po przeładowaniu strony wybierzmy w menu model: HD27. Przy obu suwakach w dolnej części kalkulatora zmieńmy jednostki na cm. W górnej części, w żółtym polu, mamy podaną m.in. rekomendowaną odległość od ekranu (Recommended Seating). Zmieniając położenie suwaka wymiarów ekranu (Image Diagonal), możemy obserwować jaki ma to wpływ na rekomendowaną odległość od ekranu. Jeśli nasza odległość od ekranu wynosi 400 cm, to widzimy, że przy szerokości 286 cm ta odległość odpowiada najmniejszej wartości zakresu (zakres wynosi od 400 do 629 cm).
Przy szerokości ekranu 182 cm, 400 cm to największa odległość z jakiej powinniśmy oglądać obraz (zakres od 255 do 400). Różnica w szerokości – ponad 1 m. Ja bym zawsze namawiał, żeby wybrać największy wariant.
Przy okazji możemy sprawdzić wiele innych ważnych parametrów, takich jak:
- odległość projektora (a właściwie obiektywu projektora) od ekranu. Dla szerokości obrazu 286 cm jest to zakres od 423 do 463 cm. Przykładowy projektor ma zoom tylko 1,05:1 – widać, że przekłada się to na bardzo małą możliwość regulacji odległości projektora od ekranu (40 cm). Droższe projektory dysponują większym zoomem, nawet 2,1:1.
- odległość projektora od sufitu. Kalkulator podaje nam w większości przypadków wartość tzw. offsetu dla danej odległości projektora od ekranu. Jest to dystans, na jakim znajduje się obiektyw projektora w stosunku do górnej krawędzi obrazu. Znając wysokość obrazu, jego położenie względem podłogi i wysokość pomieszczenia, możemy wyliczyć pozycję projektora względem sufitu.
- maksymalny poziom jasności w pokoju, dla takiej wielkości ekranu i współczynnika gain materiału projekcyjnego. W tym przypadku ten poziom wynosi 39 luxów, czyli pomieszczenie musi być solidnie zaciemnione. Poziom jasności możemy w przybliżeniu zmierzyć za pomocą smartfona, po zainstalowaniu jednej z licznych aplikacji do pomiaru światła (luxmeter).
- rozmiar ekranu. Po zmianie jednostek przy suwaku regulacji wielkości obrazu z centymetrów (cm) na cale (in) otrzymujemy rozmiar przekątnej naszego ekranu wyrażoną w calach. W naszym przypadku będzie to 129 cali.
Do oceny wielkości ekranu możemy posłużyć się też narzędziem ze strony firmy Screen Innovations:
https://www.screeninnovations.com/tools/screen-size-calculator/
Naszą odległość od ekranu w centymetrach musimy przeliczyć na stopy (1 stopa = 30,48 cm). W naszym przypadku 400 centymetrów = 13,123 stóp. Wybieramy z menu rozwijanego Seating Distance wartość 13 stóp i otrzymujemy wynik 141″.
Jak widać, zalecane rozmiary ekranów, w zależności od źródła informacji, mogą się dość znacznie różnić, dlatego warto kierować się także własnymi upodobaniami. Możemy z pomocą taśmy malarskiej wykleić na ścianie kontury ekranu i ocenić na ile oglądanie go jest dla nas komfortowe. Przy okazji możemy ustalić w jakiej odległości od podłogi powinna znajdować się dolna krawędź ekranu. W kinie domowym z reguły jest to od 40 do 80 cm.
Musimy się też liczyć z ograniczeniami w wielkości ekranu projekcyjnego. O ile dysponujemy przeznaczoną na ekran, wolną przestrzenią określonej szerokości, to np. ekran ramowy z cienką ramką może tę przestrzeń wykorzystać w prawie stu procentach. Jednak już ekran zwijany elektrycznie, z czarnym obramowanie, a zwłaszcza z napinaczami, będzie miał zdecydowanie węższą powierzchnię aktywną.
Jeśli chcemy się z ekranem zmieścić pomiędzy głośnikami stojącymi na podłodze, może warto szerszy ekran umieścić przed nimi, wykorzystując jako materiał projekcyjny tkaninę akustycznie przepuszczalną.
Jak widać, warto dokładnie przemyśleć wybór sprzętu do naszej instalacji kina domowego – najlepiej na etapie projektowania wnętrza w trakcie budowy czy przygotowania do remontu. Dopasowywanie instalacji projektorowej do wnętrza, które jej nie uwzględniało, skutkuje często koniecznością użycia znacznie droższego projektora, o bardziej elastycznych możliwościach instalacji lub rezygnacji z optymalnego rozmiaru ekranu projekcyjnego.
