Porady eksperta: Ekrany

Powierzchnia ekranu

screen

Wybór powierzchni projekcyjnej

Czołowi producenci ekranów projekcyjnych wśród wielu dostępnych wariantów personalizacji oferują także możliwość wyboru tkaniny projekcyjnej. Często jest to paleta przynajmniej kilku rodzajów materiałów, o bardzo dużych rozbieżnościach cenowych. Jak zatem dokonać optymalnego wyboru?

Przeglądając specyfikacje podłoży projekcyjnych możemy się spotkać z następującymi parametrami:

  1. Względny współczynnik odbicia – gain. Określa on zdolność materiału projekcyjnego do odbijania padającego światła, odniesioną do zdolności odbijania światła podłoża wzorcowego. Jako podłoża wzorcowe wykorzystuje się tkaniny pokryte warstwą węglanu wapnia CaCO3 lub dwutlenku tytanu TiO2. Współczynnik odbicia światła podłoża wzorcowego wynosi 1. W najczęściej stosowanych materiałach projekcyjnych współczynnik odbicia waha się od 0,6 do 2,5.
  2. Kąt widzenia – jest to największy kąt, pod jakim można obserwować obraz wyświetlany na podłożu projekcyjnym. Przyjmuje się, że jest to kąt, pod którym jasność obrazu spada do połowy jasności maksymalnej.
  3. Wartość odbicia światła otoczenia – ALRV. Wraz z pojawieniem się ekranów ALR (Ambient Light Rejecting) powstał współczynnik ALRV, który w procentowy sposób określa w jakim stopniu powierzchnia projekcyjna odbija światło otoczenia zakłócające odbiór obrazu wyświetlanego przez projektor. W najlepszych ekranach ALR ta wartość to 10–15%, w ekranach z tradycyjnymi tkaninami (MattWhite, MattGrey) wynosi 85–90%.
  4. Grubość materiału. Ma wpływ na jego odporność na uszkodzenia, a także na skłonność do deformacji. Grubość projekcyjnych tkanin elastycznych (używanych w ekranach zwijanych lub napinanych na ramach) wynosi od 0,35 do 0,7 mm. W ekranach ramowych stosuje się też powierzchnie sztywne o grubości kilku milimetrów.
  5. Struktura materiału. Najczęściej stosowane materiały projekcyjne mogą być wykonane z czystego PCV lub mieć konstrukcję wielowarstwową, gdzie warstwa PCV jest wzmocniona rdzeniem z włókna szklanego lub materiału tekstylnego. Wbrew pozorom te pierwsze lepiej sprawdzają się w budowie ekranów projekcyjnych. Materiały z czystego PCV są bardziej elastyczne, odporniejsze na uszkodzenia mechaniczne (po odkształceniu powracają do pierwotnej formy) i zdecydowanie lepiej współpracują z napinaczami. Mogą być prześwitujące, więc jeśli za nimi znajduje się okno lub inne źródło światła, to musimy szukać materiału z czarną warstwą z tyłu.
  6. Kompatybilność z systemami 3D (aktywnym lub pasywnym). W warunkach kina domowego używa się projekcji 3D aktywnej, w której projektor generuje na zmianę obraz dla lewego i prawego oka, sterując jednocześnie okularami migawkowymi widza. W zasadzie w takim sposobie projekcji 3D sprawdza się każda tkanina projekcyjna, pamiętać należy jednak, że okulary migawkowe powodują widoczny spadek jasności obrazu. Dlatego w przypadku, gdy projekcje trójwymiarowe mają być ważnym elementem naszej domowej rozrywki, należy wybierać tkaniny o wyższym współczynniku odbicia.

Jak zatem powinniśmy dobrać materiał projekcyjny, aby nasze projekcje sprawiły nam zadowolenie i satysfakcje, a nie były źródłem rozczarowania?
Pierwsza selekcja nastąpi podczas określania rodzaju projekcji ze względu na położenie projektora względem ekranu. I tak: jeśli widz będzie znajdował się po tej samej stronie ekranu co projektor, możemy odrzucić wszystkie tkaniny dedykowane do tylnej projekcji. Ten sposób wyświetlania jest rzadko stosowany, choć może dawać bardzo ciekawy efekt, np. w prezentacjach reklamowych.
Jeśli będziemy używać ekranu do prezentacji biznesowych lub do celów edukacyjnych, naszym priorytetem będzie możliwie najjaśniejszy obraz. Kwestie wysokiego kontrastu i odwzorowania barw staną się raczej drugorzędne. Dlatego wybieramy materiał o możliwie najwyższym współczynniku odbicia.
Musimy jednak pamiętać, że rodzaj tkaniny projekcyjnej jest jednym z kilku elementów mających wpływ na to czy nasz obraz jest jasny i czytelny dla widza. Podobnie istotne są: jasność projektora, wielkość ekranu i stopień zaciemnienia pomieszczenia.

Jeżeli mamy wstępnie wybrany projektor, zalecamy skorzystanie z ogólnodostępnego kalkulatora, który znajduje się pod adresem: http://www.projectorcentral.com/projection-calculator-pro.cfm

W pierwszym kroku wybieramy producenta i model projektora. W dolnej części strony dysponujemy dwoma suwakami: jeden służy do regulacji odległości projektora (a właściwie – obiektywu projektora) od ekranu, drugi – do zmiany wymiarów ekranu. Suwaki oczywiście są sprzężone, bo wielkość obrazu, przy stałej wartości zoomu jest wprost proporcjonalna do odległości projektora od ekranu. Jeśli ustawimy centymetry jako jednostki odległości, to manipulując wielkością obrazu i współczynnikiem gain ekranu, możemy sprawdzić, jaką wartość osiągnie jasność obrazu wyrażona w nitach, czyli kandelach na metr kwadratowy.

W boksie po lewej stronie możemy zmieniać zoom dostępny w projektorze. Wyniki z kalkulatora mówią nam w jakim zakresie odległości od ekranu musimy umieścić projektor, żeby otrzymać obraz określonej wielkości. W górnym boksie otrzymujemy informacje o optymalnej odległości oglądania, a także o maksymalnej jasności w miejscu instalacji ekranu. Ten parametr możemy zmierzyć albo światłomierzem, albo wykorzystując smartfon i ogólnie dostępne aplikacje (luxmeter).
Jeśli wybieramy ekran do użytku w kinie domowym, to poza jasnością obrazu istotne są dla nas także kontrast i wierne odwzorowanie barw. Tutaj raczej zaleca się powierzchnie szare o mniejszym współczynniku odbicia (0,7–0,8). Do komfortowego oglądania niezbędne jest zaciemnienie pomieszczenia w możliwie największym stopniu.

Coraz popularniejsze w kinie domowym są powierzchnie projekcyjne typu ALR (Ambient Light Rejection). Dzięki specjalnej budowie warstwy, na której wyświetlany jest obraz, udaje się w nich wyeliminować degradujący wpływ bocznego i górnego oświetlenia. Powierzchnie te mają bardzo niski współczynnik gain (np. 0,6) i ciemnoszary kolor, jednak nawet w warunkach standardowego oświetlenia prezentują obraz najwyższej jakości.

Jeszcze jeden parametr, którym mogą się charakteryzować powierzchnie projekcyjne, to przepuszczalność akustyczna.
Jeśli chcemy umieścić głośniki od frontowych kanałów dźwiękowych za powierzchnią projekcyjną, ta nie może być przeszkodą dla wydobywającego się z nich dźwięku. Aby zapewnić jak najmniejsze tłumienie, stosuje się materiały perforowane lub o specjalnie zaprojektowanym splocie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *